Na początku był tylko mistrz i uczeń. Mistrz bardzo starannie i długo wybierał ucznia, któremu przekazywał swoją wiedzę o sztuce walki, dla której poświęcił całe życie. Uczeń, zanim podjął naukę poddawany był wielu próbom, które miały wykazać, czy jest wytrwały i cierpliwy.
Początkowo używano jedynie białego pasa, potem dołączono brązowy i czarny. Jeszcze w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, używano takiego systemu w karate kyokushin. W późniejszym okresie wypełniono lukę pomiędzy białym i brązowym pasem, wprowadzając kilka innych kolorów.
Kolory pasów symbolizują etap, na jakim znajduje się ćwiczący karate. Obecnie w karate kyokushin obowiązuje 10 stopni uczniowskich – kyu, i 10 stopni mistrzowskich – dan.
Stopnie szkoleniowe uczniowskie junior
Uczestnikom zajęć kyokushin karate do 16 roku życia przyznawane są stopnie szkoleniowe junior. Stopnie zostały podzielone na dwie części z wyjątkiem 3 kyu i pasów brązowych. Belka czerwona oznacza stopień junior.
System oznaczeń stopni junior:
10 i 9 kyu – pomarańczowy pas, w tym:
10 kyu: 10/1 (jedna belka czerwona), 10/2 (dwie belki czerwone);
9 kyu: 9/1 (jedna belka niebieska + jedna belka czerwona), 9/2 (jedna belka niebieska + dwie belki czerwone).
8 i 7 kyu – niebieski pas, w tym:
8 kyu: 8/1 (jedna belka czerwona), 8/2 (dwie belki czerwone);
7 kyu: 7/1 (jedna belka żółta + jedna belka czerwona), 7/2 (jedna belka żółta + dwie belki czerwone).
6 i 5 kyu – żółty pas, w tym:
6 kyu: 6/1 (jedna belka czerwona), 6/2 (dwie belki czerwone);
5 kyu: 5/1 (jedna belka zielona + jedna belka czerwona), 5/2 (jedna belka zielona + dwie belki czerwone).
4 i 3 kyu – zielony pas, w tym:
4 kyu: 4/1 (jedna belka czerwona), 4/2 (dwie belki czerwone);
3 kyu: 3/1 (jedna belka brązowa + jedna belka czerwona).
2 i 1 kyu – brązowy pas, w tym:
2 kyu: (jedna belka czerwona);
1 kyu: (jedna belka srebrna + jedna belka czerwona).
Szczegółowe informacje dotyczące systemu oznaczeń stopni, zasad egzaminowania oraz aktualne wymagania egzaminacyjne na stopnie kyu i dan dostępne są na stronie organizacji: Regulamin stopni PFKK.
Symbolika kolorów pasów:
0 kyu – Biały pas – Shiro obi
Biały pas nie symbolizuje żadnego stopnia kyu. Noszą go początkujący, którzy wstąpili do Dojo z nadzieją poznania sztuki walki. Posiadacz białego pasa powinien trenować w skupieniu i spokoju, uczyć się etykiety, właściwej postawy i wytrwałości.
10 i 9 kyu – Pomarańczowy pas – Orenji obi
Pomarańczowy pas zobowiązuje do zrozumienia i przestrzegania etykiety Dojo. Jego właściciel powinien posiadać ogólną wiedzę na temat wykonywania technik w kihon, rozumieć znaczenie utrzymywania równowagi i kontroli pozycji tachi, rozwijać siłę i elastyczność swoich mięśni.
8 i 7 kyu – Niebieski pas – Aoi obi
Niebieski pas oznacza naukę koordynacji technik, płynności ruchów i giętkości ciała. To trening panowania nas sobą, swoim umysłem i umiejętnością skrywania emocji. Uczeń noszący niebieski pas panuje nad swoim oddechem, rozwija siłę swoich ramion, mięśnie brzucha, i klatki piersiowej; doskonale rozumie znaczenie treningu ido-geiko.
6 i 5 kyu – Żółty pas – Kiiro obi
Żółty pas – poświadcza zrozumienie przez karatekę, że siła uderzeń czy kopnięć zależy nie tylko od siły mięśni, ale również od wyzwolenia siły wewnętrznej, która pochodzi z brzucha i związana jest z punktem hara (chin. tan’tien). To wyjątkowe miejsce z reguły mieści się w puncie wiązania pasa, dlatego należy go wiązać niezwykle starannie.
Punkt hara, znajdujący się w dolnej części brzucha, w japońskiej filozofii i samurajskiej tradycji sztuk walki ma szczególne znaczenie. Wykonując kopnięcie lub uderzenie, należy skoncentrować się na tym, aby cała energia wychodziła właśnie z tego miejsca, a nie jedynie z siły mięśni.
Żółty pas wymaga od ucznia zrozumienia, że karate to nie tylko rozwój siły fizycznej, ale przede wszystkim praca umysłu, od którego ta siła jest zależna.
4 i 3 kyu – Zielony pas – Midori obi
Karateka posiadający zielony pas powinien mieć opanowane techniki podstawowe i z w kata. Powinien pokazać siłę i szybkość swoich technik. Jego akcje podczas walki stanowią połączenie kilku technik, z wyczuciem dystansu i czasu, co wpływa na ich efektywność. Przekonanie, że prawidłowa pozycja w walce decyduje o skutecznej obronie i ataku, wymaga od ćwiczącego nieustannej kontroli postawy. Konieczne jest również rozwijanie umiejętności przyjmowania ciosów.
Zielony pas skłania do dalszego rozwoju panowania nad sobą i swoimi emocjami oraz nienagannych manier, stanowi wzór przestrzegania etykiety Dojo.
2 i 1 kyu – Brązowy pas – Cha obi
Od posiadacza brązowego pasa oczekuje się znakomitego wyczucia swego ciała oraz doskonałego opanowania wszelkich technik walki. Powinien on być silny i panować nad swoimi emocjami, szczególnie w walkach z przedstawicielami niższych stopni w hierarchii karate. Jest on bowiem dla nich autorytetem – osobą, do której mogą się zwracać o pomoc w rozwiązywaniu problemów technicznych oraz w kata.
Karateka szczycący się brązowym pasem musi nieustannie doskonalić swoją technikę i siłę fizyczną, a także wypracowywać swój własny styl wykonywania technik, kata oraz walki. Do jego zadań należy również zachęcanie i dopingowanie uczniów z niższych stopni do wytrwalszego treningu. Ponadto powinien dokładnie znać historię karate, a swój krąg zainteresowań poszerzać o inne sztuki i sporty walki. Dodatkowo wymaga się od niego perfekcyjnej znajomości terminologii stosowanej podczas treningu karate.
Tego, kto posiada brązowy pas, określa się mianem: strażnika etykiety Dojo.
1 dan – Czarny pas – Kuro obi
Czarny pas jest symbolem siły fizycznej i siły ducha. Zdobycie go jest równoznaczne z wstąpieniem przez karatekę na nową drogę. Otwiera się przed nim etap najtrudniejszy – utwierdzanie w przeświadczeniu, że aby być prawdziwym mistrzem, trzeba na zawsze pozostać uczniem.
Otrzymanie pierwszego stopnia dan (shodan) jest zapoczątkowaniem samodoskonalenia w dziedzinie karate. Jest niczym osiągnięcie jednego z wierzchołków stromej góry, za którym są jednak następne – wyższe, trudniejsze do zdobycia. Wspinaczka ta pozostaje nigdy niezakończona, gdyż mistrz karate nie poprzestaje w dążeniu do doskonałości psychicznej i fizycznej. Posiadanie czarnego pasa uświadamia bowiem, że równowaga psychofizyczna jest ideą kyokushin.
W tekście wykorzystano fragmenty: „Karate Kyokushin” – Bogusław Jeremicz, PFKK Gdańsk 2017.